Asit Oranı Ne Demek? Zeytinyağında Kaliteyi Belirleyen Ölçütler

Zeytinyağı alırken şişelerin üzerinde sıkça gördüğümüz ifadelerden biri de “asit oranı”dır. Peki, bu asit oranı ne anlama gelir? Gerçekten lezzeti mi belirler, yoksa sadece sağlık açısından bir gösterge midir? Gelin, zeytinyağında asit oranının ne olduğunu ve kaliteyi nasıl belirlediğini detaylıca inceleyelim.

Asit Oranı Nedir?

• Asit oranı, zeytinyağında bulunan serbest oleik asit miktarını ifade eder.
• Zeytin meyvesi toplandıktan sonra bekletilirse veya hatalı şekilde işlenirse, yağın asit oranı yükselir.
• Kısacası, asit oranı ne kadar düşükse zeytinyağı o kadar taze, kaliteli ve sağlıklıdır.

Uluslararası Kriterler

Uluslararası Zeytin Konseyi (IOC) standartlarına göre:

• Natürel Sızma Zeytinyağı: %0,8’den düşük
• Natürel Birinci Zeytinyağı: %0,8 – %2 arası
• Lampant (yenmeye uygun olmayan): %2’den yüksek
• Rafine Yağlar: Kimyasal işlemle asit oranı düşürülür (%0,3 civarına çekilir ama besin değeri kaybolur).

Yani tüketici için en güvenilir yağ: %0,8’in altında asit oranına sahip natürel sızma zeytinyağıdır.

Asit Oranı Neden Yükselir?

• Geç hasat yapılan zeytinler
• Bekletilen veya çürük zeytinler
• Yanlış sıkım teknikleri
• Depolama hataları (ışık, sıcaklık ve hava teması)

Tat ve Asit Oranı İlişkisi

İlginç bir nokta: Asit oranı damak tadıyla anlaşılmaz.

• Bir yağ çok hafif tatlı olabilir ama yüksek asit oranına sahip çıkabilir.
• Bu nedenle asit oranı mutlaka laboratuvar analiziyle ölçülür.

Kaliteyi Belirleyen Diğer Ölçütler

Asit oranı tek başına yeterli değildir. Profesyonel kalite sınıflandırmasında şu özellikler de önemlidir:

1. Peroksit değeri: Yağın oksidasyon seviyesi.
2. Polifenol içeriği: Sağlık ve lezzet açısından en kritik parametre.
3. Duyusal analiz: Meyvemsi, acılık, yakıcılık dengesi.

Bilimsel Dayanak

• Araştırmalar, düşük asitli natürel sızma zeytinyağının kardiyovasküler hastalıklara karşı en güçlü korumayı sağladığını göstermektedir.

Asit oranı, zeytinyağında kaliteyi anlamanın en güvenilir göstergelerinden biridir. Şişe alırken etikete bakın, %0,8’in altındaki natürel sızma yağları tercih edin. Sağlık ve lezzet, düşük asitli yağda buluşur.